Buôn Ma Thuột: Triển khai thực hiện các biện pháp tăng cường phòng, chống bệnh uốn ván sơ sinh trên địa bàn
Mặc dù ngành y tế đã triển khai nhiều hoạt động nhằm phòng, chống, ngăn chặn ca bệnh nhưng tình trạng uốn ván sơ sinh trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk vẫn còn xảy ra. Tính từ đầu năm 2025 đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh đã ghi nhận 02 trường hợp mắc uốn ván sơ sinh, tập trung tại khu vực huyện Cư M’gar (trước sáp nhập). Theo điều tra dịch tễ, hai trường hợp nêu trên đều sinh tại nhà, do mụ vườn đỡ đẻ; việc kẹp và cắt dây rốn được thực hiện bằng tre/nứa hoặc các dụng cụ chưa được đảm bảo vô khuẩn; thai phụ chưa được tiêm vắc xin phòng uốn ván, không được quản lý thai nghén và không khám thai định kỳ.
Theo đó, bệnh uốn ván thường xuất hiện ở những địa bàn có tỷ lệ người dân tham gia tiêm chủng thấp; ý thức về chăm sóc sức khỏe hạn chế; tồn tại nhiều tập tục sinh hoạt lạc hậu; vệ sinh môi trường không bảo đảm.
Ảnh minh hoạ
Đa số các trường hợp mắc bệnh có mẹ là người thiếu kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản. Khi mang thai, hầu hết không tiêm hoặc tiêm không đủ mũi vaccine phòng uốn ván, trong đó100% bà mẹ có con bị uốn ván sơ sinh đều không tiêm đủ mũi vaccine phòng uốn ván trong suốt thai kỳ. Các trường hợp mắc bệnh hầu hết là các ca sinh tại nhà, do mụ vườn hoặc người thân chưa được tập huấn về sinh đẻ an toàn đỡ đẻ. Trẻ sinh ra được cắt rốn và cột dây rốn bằng vật dụng như kéo, dao, tre nứa… không được vô khuẩn sát trùng theo đúng quy trình khoa học. Đây là nguyên nhân trực tiếp khiến trẻ bị vi khuẩn uốn ván tấn công thông qua vết cắt dây rốn. Khi xâm nhập vào cơ thể trẻ, vi khuẩn gây bệnh sẽ tiết ra độc tố phá vỡ hồng cầu, tạo các cơn co giật và co thắt cơ thanh quản khiến trẻ không thở được và tử vong nhanh chóng.
UBND phường Buôn Ma Thuột chỉ đạo các Trạm Y tế trên địa bàn tiếp tục thực hiện nghiêm túc việc quản lý, theo dõi và chăm sóc phụ nữ mang thai tại địa phương theo đúng quy định. Xác định tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh tối ưu, định kỳ hằng tháng, do đó, tiếp tục tăng cường rà soát, lập danh sách và quản lý chặt chẽ đối tượng phụ nữ mang thai chưa được tiêm chủng hoặc tiêm chưa đủ mũi vắc xin phòng uốn ván (VAT) trong thai kỳ. Tổ chức tiêm chủng ngay trong các buổi tiêm chủng thường xuyên, tiêm bù, tiêm vét, đảm bảo tất cả phụ nữ mang thai đều được tiếp cận vắc xin uốn ván, qua đó bảo vệ mẹ và trẻ sơ sinh, duy trì kết quả loại trừ uốn ván sơ sinh trên địa bàn.
Triển khai đến cộng tác viên dân số, y tế phối hợp các đoàn thể địa phương cùng tham gia tuyên truyền, giám sát, hỗ trợ người dân tiếp cận dịch vụ y tế. Tăng cường hoạt động giám sát, phát hiện sớm các trường hợp chết sơ sinh nghi ngờ uốn ván sơ sinh, tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, phòng sinh và triển khai ngay các bước hành động khi ghi nhận trường hợp bệnh uốn ván sơ sinh và báo cáo các trường hợp bệnh theo đúng quy định tại Thông tư số 54/2015/TT-BYT ngày 28/12/2015 của Bộ Y tế.
Thực hiện tư vấn đầy đủ cho tất cả phụ nữ mang thai đến khám thai hoặc sinh con tại bệnh viện về lợi ích của việc khám thai định kỳ, tiêm đủ liều vắc xin uốn ván trong thai kỳ, sinh con tại cơ sở y tế và chăm sóc rốn trẻ sơ sinh đúng cách. Đảm bảo mỗi thai phụ được khám thai ít nhất 03 lần trong thai kỳ, đồng thời được tư vấn, hướng dẫn cách phòng tránh các yếu tố nguy cơ dẫn đến nhiễm trùng sơ sinh.
Tuyên truyền các thai phụ đến bệnh viện để sinh con, không sinh tại nhà do “bà mụ” tự đỡ nhằm đảm bảo được thực hiện đúng quy trình kỹ thuật trong đỡ đẻ, sử dụng dụng cụ vô khuẩn, chăm sóc và cắt rốn trẻ sơ sinh đúng quy định nhằm ngăn ngừa tuyệt đối nguy cơ lây nhiễm uốn ván từ dụng cụ hoặc môi trường xung quanh.
Theo khuyến cáo của ngành y tế, tất cả các lứa tuổi đều có thể mắc uốn ván, mặc dù tỷ suất không cao nhưng khi mắc bệnh thì không có biện pháp cứu chữa, khả năng tử vong rất cao. Tiêm vaccine phòng uốn ván là biện pháp phòng bệnh hữu hiệu nhất. Năm 2005, nước ta đã chính thức được Tổ chức Y tế thế giới công nhận đạt mục tiêu loại trừ bệnh uốn ván sơ sinh trên quy mô toàn quốc. Đây là thành quả đáng ghi nhận. Việc duy trì thành quả là rất quan trọng, đòi hỏi sự thống nhất và chung tay của cả cộng đồng./.
